Naast het regulier trainingsacteren in de GGZ werk ik ook als ervaringsdeskundig trainingsacteur GGZ. Normaliter bespreek ik in het trainen en het acteren niet mijn persoonlijke ervaringen buiten dat wat op dat moment de training bevat.
Bij ervaringsgericht trainingsacteren Trauma en dissociatieve stoornissen kan dat wel. Dan wordt desgevraagd mijn ervaring, interne belevingen rond trauma en dissociatie onderdeel van de training. Ik heb een dissociatieve identiteitsstoornis gehad en kan hier op reflecteren en woorden geven aan mijn beleving. Ook kan ik dit koppelen aan ervaringen van anderen met een dissociatieve stoornis.
Ervaringsdeskundig trainingsacteren roept specifieke vragen op. Hieronder worden er een aantal beantwoord.
Sylvia van Asperen
Er is een verschil tussen een proefcliënt en een trainingsacteur. Een proefcliënt brengt een eigen persoonlijke hulpvraag in. Een trainingsacteur werkt met de casussen die door de trainer of de deelnemer/cursist wordt ingebracht.
Binnen een ervaringsdeskundig rollenspel werk ik samen met trainer en deelnemers om specifieke situaties na te bootsen en te oefenen. Het hoofddoel van dit soort rollenspellen is om deelnemers de mogelijkheid te geven om te oefenen met realistische situaties en hun reacties daarop. Dit helpt hen bij het ontwikkelen van vaardigheden en inzichten die relevant zijn voor hun vakgebied.
Ervaringsdeskundig rollenspel onderscheidt zich van “gewoon” rollenspel voornamelijk in de nabespreking. In gewoon rollenspel geef ik als trainingsacteur feedback op wat het gedrag van de cursist met mij in mijn rol en/of als acteur doet en oproept. In ervaringsgericht rollenspel geef ik inzicht in de interne beleving van iemand met een dissociatieve stoornis. Er is dus veel meer mogelijkheid tot het bespreken van een bredere beleving. Juist bij dissociatieve stoornissen en met name de dissociatieve identiteitsstoornis geeft het de cursisten en de trainer de mogelijkheid meer inzicht te krijgen in interne belevingen en processen.
Om samen te vatten, in een ervaringsdeskundig rollenspel draait het niet om mijn persoonlijke hulpvraag, maar praat ik open over mijn persoonlijke ervaring met een dissociatieve identiteitsstoornis in het dagelijks leven, de therapie, mijn herstel en de periode na de integratie. Met als uitgangspunt dat wat voor de cursist en trainer van nut is.
Het spelen van een eigen diagnose als acteur roept wellicht vragen op over de veiligheid ervan. Ik begrijp die zorgen en wil graag verduidelijken waarom dit voor mij persoonlijk niet gevaarlijk is. Allereerste is het belangrijk te weten de diagnose D.I.S. op mij van toepassing was maar op dit moment niet meer. Na jaren van therapie en integratie kan ik terug kijken op de periode waar de dissociatie in verschillende vormen mijn leven bepaalde, wat mijn ervaring was tijdens het herstelproces en hoe dat nu is. Ik ben mij er goed bewust van wat ik wel en niet wil delen en hoe ik daarin zorgvuldig met mijzelf en mijn ervaringen omga.
Mijn professionele ervaring stelt mij als trainingsacteur in staat om situaties te spelen die dicht bij mijn eigen leven of dat van mijn geliefden zijn gekomen. Ik kan goed onderscheid maken tussen wat werkelijk persoonlijk is en wat ik inzet ten behoeve van het leerproces. Het is mij duidelijk wat het doel is van de training of het rollenspel, en mijn focus ligt op het bereiken van dat doel. Mijn rol als acteur is niet om mijn eigen complexiteiten op te lossen, maar om een realistische situatie neer te zetten die past binnen de context van het leermoment.
Verder ben ik in staat om goed voor mijn eigen mentale welzijn te zorgen, zelfs als ik geconfronteerd word met lastige situaties die zich in het hier en nu voordoen. Deze zelfzorgvaardigheden zijn deel van mijn persoonlijke bagage.
Het is belangrijk op te merken dat iedereen met een diagnose uniek is, met verschillende hulpvragen en manieren van uiten. Mijn persoonlijke ervaring staat niet gelijk aan voor de ervaringen van iedereen met een dissociatieve stoornis. Daarom ben ik in ervaringsdeskundig rollenspel in staat om een breder scala aan situaties te spelen dan enkel mijn eigen ervaringen, maar ik kan wel op verzoek reflecteren op mijn eigen ervaringen om het leerproces te verrijken.
Hoe ik als trainingsacteur te werk gaat, wordt altijd met een trainer vooraf afgesproken. De trainer weet het best wat nodig is voor een groep cursisten. In die zin is mijn werk als ervaringsdeskundig trainingsacteur niet anders dan andere opdrachten. Ook nu wordt er gewerkt met casussen, rollenspel, carrousel werkvormen of wat ook maar nuttig is voor de training. De casussen worden ingebracht door de trainer of door de cursisten.
In de voorbereiding wordt ook afgesproken op welke manier de ervaring van mij het beste ingebed kan zijn. Vaak is dat in de (na)bespreking. Ik maak dan onderscheid wanneer ik feedback of reactie geef vanuit mijn rol, vanuit mijzelf als acteur en vanuit mijn persoonlijke ervaring. Ook kan er apart tijd worden ingepland om mijn persoonlijke ervaringen te bespreken of om vragen te stellen die je niet aan een cliënt kan stellen die jij in begeleiding hebt.
Een trainer zal hier altijd de leidende rol in spelen en bepaalt wat nuttig is voor de training.
Ik begrijp je vraag en wil graag toelichten hoe ik als ervaringsdeskundig acteur omga met dit aspect van mijn rol. Allereerst wil ik benadrukken dat ik als ervaringsdeskundig acteur in een training opensta voor alle vragen die gesteld worden. Dit is juist een van de kernaspecten. Vragen die jou een ongemakkelijk gevoel geven mogen altijd gesteld worden.
Dus, om je vraag te beantwoorden: Nee, het acteren van verschillende rollen is niet hetzelfde als het switchen tussen persoonlijkheidsdelen zoals bij een dissociatieve identiteitsstoornis het geval is. Wanneer ik tijdens trainingen, anders dan rond dissociatie, verschillende casussen kort na elkaar speel, wordt soms lichtvoetig opgemerkt dat ik vast meerdere persoonlijkheden in mij moet hebben. Ik neem deze opmerkingen met een glimlach lichtvoetig op en denk “Oeps. ze moesten eens weten.” Maar acteren en het switchen tussen persoonlijkheidsdelen zijn twee heel verschillende situaties. Als acteur neem ik verschillende rollen aan om realistische situaties na te bootsen en deelnemers te helpen oefenen met diverse scenario’s. Dit heeft niets te maken met het ervaren van disfunctioneel switchen tussen delen van een persoonlijkheid, zoals bij dissociatieve identiteitsstoornis het geval is. De details leg ik van harte in een training aan je uit.
Ja, ik begrijp dat je nieuwsgierig bent naar mijn achtergrond en hoe mijn ervaringsdeskundigheid kan bijdragen aan de training. Het is inderdaad waar dat een dissociatieve stoornis niet spontaan ontstaat, maar vaak complexe oorzaken en achtergronden heeft. Ook komt een dissociatieve stoornis niet alleen en spelen er verschillende problemen en compensatiegedrag. Ik ben bereid om hierover meer te vertellen, echter, vanwege de privacy en de gevoelige aard van deze informatie, kies ik ervoor om deze niet openbaar op het internet te plaatsen.
Ik wil graag de gelegenheid bieden om diepgaander te bespreken hoe mijn ervaring aansluit bij de trainingsbehoefte. Als je hier interesse in hebt, nodig ik je uit om een vrijblijvend telefoongesprek met mij aan te gaan. Je kunt me bereiken via sylvia@semmie.net voor een belafspraak. Dit gesprek stelt ons in staat om openlijk en vertrouwelijk te praten over mijn achtergrond, ervaring en hoe deze kunnen bijdragen aan de specifieke vorm van training die je in gedachten hebt. Op deze manier kunnen we samen bepalen of mijn ervaringen en inzichten een waardevolle aanvulling zouden zijn op de training.
Nee, de prijzen zijn hetzelfde
Ja, naast mijn rol als trainingsacteur ben ik ook betrokken bij voorlichtingsactiviteiten over dissociatieve stoornissen. Dit gebeurt echter niet via Semmie, maar via mijn betrokkenheid bij Caleidoscoop. Binnen het team voorlichting bij Caleidoscoop zet ik mijn ervaring en kennis in om informatie te delen over dissociatieve stoornissen. Het kan zijn dat ik zelf als voorlichter optreed, maar het kan ook een collega van Caleidoscoop zijn die deze rol op zich neemt.
Belangrijk om te vermelden is dat in deze voorlichtingsactiviteiten trainingsacteren niet wordt toegepast. In tegenstelling tot mijn werk als trainingsacteur, waarbij interactieve rollenspellen worden gebruikt om leermomenten te creëren, ligt de nadruk in de voorlichting op het verstrekken van accurate informatie over dissociatieve stoornissen aan een breder publiek. Maar ook de voorlichting stemmen we af op de doelgroep.
De meerwaarde in leren en ontwikkeling zit juist in het open praten over hoe je aankijkt of wat je je afvraagt m.b.t. bepaalde problematiek. Dus verschillende zienswijzes kunnen juist besproken worden. Ik vertel en deel vanuit mijn ervaring en kom niet op een bepaalde invalshoek te verdedigen of als waarheid neer te leggen. In de voorbespreking zal het duidelijk zijn of de trainer en ik in onze werkwijze overeen komen. In de uitvoering van de training hoeven deelnemers niet voorzichtig te zijn om gevoeligheden bij mij te vermijden.
Mail mij op sylvia@semmie.net zodat we een belafspraak kunnen maken of maak gebruik van het contactformulier.